Tuesday, June 01, 2010

Ομιλία στην Ημερίδα: «Αειφόρες και Υπεύθυνες Επενδύσεις»

Ξενοδοχείο Μεγ.Βρετάνια
Αθήνα 26-5-2010


Κυρίες και κύριοι καλημέρα σας.

Θα ήθελα να συγχαρώ τους διοργανωτές αυτής της Ημερίδας και το Ινστιτούτο Κοινωνικής Καινοτομίας. Με την ομιλία αυτή μου δίνεται η ευκαιρία να αναπτύξω ένα θέμα ιδιαίτερα σημαντικό, το οποίο πιστεύω ότι δεν έχει προβληθεί επαρκώς στη χώρα μας.

Το θέμα αυτό είναι:
«ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ, ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ»

Η Εταιρική Διακυβέρνηση και η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, είναι δύο μη οικονομικοί παράγοντες, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια υιοθετούνται όλο και περισσότερο από τις σύγχρονες επιχειρήσεις.

Οι παράγοντες αυτοί, αν και μη οικονομικοί, θεωρούνται αναπόσπαστο κομμάτι κάθε σοβαρής επιχείρησης και οι σύγχρονοι αναλυτές τους λαμβάνουν όλο και περισσότερο υπ’ όψιν τους στις αναλύσεις των οικονομικών αποτελεσμάτων και μελλοντικών προοπτικών των επιχειρήσεων.

Επιπρόσθετα πρέπει να τονίσουμε ότι όλοι οι μεγάλοι Θεσμικοί ή μη Θεσμικοί Επενδυτές, εξετάζουν ενδελεχώς το επίπεδο Εταιρικής Διακυβέρνησης και τις δραστηριότητες Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της κάθε εταιρείας, πριν πάρουν οποιαδήποτε απόφαση για να επενδύσουν σε αυτήν τα κεφάλαια τους.

Άλλωστε μια σειρά ερευνών που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, σε παγκόσμιο επίπεδο και σε επιχειρήσεις διαφόρων κλάδων, έχουν καταδείξει ότι οι δύο αυτοί παράγοντες επηρεάζουν θετικά και σε πολύ μεγάλο βαθμό την ανταγωνιστικότητα των σύγχρονων επιχειρήσεων.

Μερικές από τις δυνατότητες που προσφέρουν στις επιχειρήσεις οι δύο αυτοί σημαντικοί μη οικονομικοί παράγοντες για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, θα παρουσιαστούν σε αυτή την εισήγηση.

Η Εταιρική Διακυβέρνηση και η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη είναι μια ολόκληρη φιλοσοφία η κάθε μια ξεχωριστά και πιστεύω ότι θα πρέπει οι Διοικήσεις των επιχειρήσεων να τις πιστέψουν και να τις υιοθετήσουν, προκειμένου να προσαρμοστούν στις συνθήκες που επιβάλλει η παγκοσμιοποίηση των αγορών.

Ας αρχίσουμε από την Εταιρική Διακυβέρνηση:

Σε αρκετούς επιχειρηματίες, αλλά και χρηματιστές και επενδυτές υπάρχει η λανθασμένη αντίληψη ότι μοναδικός σκοπός της Εταιρικής Διακυβέρνησης, είναι ο έλεγχος των αποφάσεων της διοίκησης της κάθε εταιρείας από τους μετόχους μειοψηφίας.
Αυτή όμως, είναι μόνο η μισή αλήθεια
Η εφαρμογή χρηστής Εταιρικής Διακυβέρνησης από τις επιχειρήσεις αποβαίνει σε πολύ μεγάλο βαθμό πρωτίστως εις όφελος των ίδιων των εταιρειών.

Αν εξετάσουμε μία προς μία τις εταιρείες που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, θα παρατηρήσουμε ότι οι καλύτερες εταιρείες, δηλαδή εκείνες που έχουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη και κερδοφορία, είναι εκείνες που έχουν και την καλύτερη Εταιρική Διακυβέρνηση.

Αντίθετα οι εταιρείες που βρίσκονται στα όρια της χρεοκοπίας, «μπαινοβγαίνουν» στην επιτήρηση και συνήθως καταλήγουν σε αναστολή διαπραγμάτευσης, είναι εκείνες που έχουν και το χαμηλότερο επίπεδο Εταιρικής Διακυβέρνησης

Σε αρκετές χώρες του κόσμου έχουν ήδη θεσπισθεί κανόνες Εταιρικής Διακυβέρνησης, οι οποίοι έχουν σαν βασικό στόχο τη διασφάλιση διαφανούς, χρηστής και αποτελεσματικής διοίκησης που μεγιστοποιεί την οικονομική αξία των εταιριών, προστατεύοντας ταυτοχρόνως τα συμφέροντα όλων των μετόχων.

Οι κανόνες αυτοί αναφέρονται κυρίως στο Διοικητικό Συμβούλιο της κάθε εταιρείας, την οργάνωσή του και εξασφάλιση της ανεξαρτησίας του από μεγαλομετόχους και ανώτατα διευθυντικά στελέχη της εταιρείας

Οι κανόνες Εταιρικής Διακυβέρνησης, μεταξύ άλλων προβλέπουν:

1. Συμμετοχή στα Διοικητικά Συμβούλια των εταιριών μη εκτελεστικών μελών, δηλαδή Συμβούλων που δεν έχουν σχέση εξαρτημένης εργασίας με την εταιρεία.

2. Συμμετοχή ενός αριθμού ανεξαρτήτων Συμβούλων, δηλαδή Συμβούλων που δεν έχουν στενούς συγγενικούς δεσμούς με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο ή με τους μεγαλομετόχους.

3. Διαφορετικά άτομα για τις θέσεις του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου και του Διευθύνοντος Συμβούλου.

4. Ειδική υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου που απαρτίζεται κατά πλειοψηφία από μη εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου.

5. Υποχρεωτική ύπαρξη εσωτερικού κανονισμού της κάθε εταιρίας, ο οποίος μεταξύ άλλων πρέπει να περιλαμβάνει την διάρθρωση όλων των υπηρεσιών και τη σχέση μεταξύ τους, καθώς και τις διαδικασίες παρακολούθησης των συναλλαγών των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, των διευθυντικών στελεχών και γενικά όλων όσων έχουν εσωτερική πληροφόρηση εξ αίτίας της θέσης τους στην εταιρία.

6. Ειδική υπηρεσία καθορισμού αμοιβών διευθυντικών στελεχών που θα απαρτίζεται αποκλειστικά, ή κύρια από μη εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου.

Η κεντρική ιδέα πίσω από τους παραπάνω κανόνες είναι πως όσο ενισχύεται η ανεξαρτησία του Διοικητικού Συμβουλίου έναντι των διευθυντικών στελεχών, τόσο θωρακίζεται το Διοικητικό Συμβούλιο στην άσκηση του εποπτικού και ελεγκτικού του ρόλου επί των διευθυντικών στελεχών της επιχείρησης, με αποτέλεσμα τη βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων ή ακόμα και την αντικατάσταση των ανεπαρκών στελεχών.

Σε σχετικές έρευνες που έχουν γίνει παγκοσμίως, έχει τεθεί προς διερεύνηση η υπόθεση, πώς η σχέση ανάμεσα σε μη εθελούσιες αποχωρήσεις (απολύσεις) ανωτάτων διευθυντικών στελεχών και σε εταιρική αποδοτικότητα, θα είναι ισχυρότερη στην εποχή μετά την εφαρμογή των κανόνων Εταιρικής Διακυβέρνησης.

Πράγματι, τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών κατέληξαν μεταξύ άλλων στα παρακάτω συμπεράσματα:

1. Παρατηρείται αύξηση στις μη εθελούσιες αποχωρήσεις ανωτάτων διευθυντικών στελεχών μετά τη θέσπιση των κανόνων Εταιρικής Διακυβέρνησης, ιδιαίτερα στις εταιρίες που συμμορφώθηκαν με τις βασικές υποδείξεις των κανόνων

2.Στις επιχειρήσεις που υιοθέτησαν τους κανόνες Εταιρικής Διακυβέρνησης, κυρίως σε όσες αυξήθηκε το ποσοστό των μη εκτελεστικών μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, παρατηρείται αύξηση του συντελεστή συσχέτισης ανάμεσα σε αποχωρήσεις ανωτάτων στελεχών και εταιρική αποδοτικότητα.

Επιπρόσθετα διερευνήθηκε η σχέση ανάμεσα σε εταιρική αξία και την εφαρμογή των κανόνων Εταιρικής Διακυβέρνησης, από εταιρείες εισηγμένες σε χρηματιστήρια αναπτυγμένων αγορών.

Τα ευρήματά τους συνοψίζονται ως εξής :

1.Η εταιρική αξία αυξάνεται όταν οι εταιρίες θεσπίζουν επιτροπή εσωτερικού ελέγχου ή και επιτροπή καθορισμού αμοιβών διευθυντικών στελεχών.

2.Η εταιρική αξία μειώνεται όταν στις επιτροπές εσωτερικού ελέγχου ή και καθορισμού αμοιβών διευθυντικών στελεχών συμμετέχουν κορυφαία διευθυντικά στελέχη.

3.Η εταιρική αξία αυξάνεται όσο αυξάνεται, πέρα κάποιου ορίου, το ποσοστό συμμετοχής στο Διοικητικό Συμβούλιο των μη εκτελεστικών μελών.

Στις σύγχρονες επιχειρήσεις τα συμφέροντα των μεγαλομετόχων, μικρομετόχων, διευθυντικών στελεχών και πιστωτών δεν ταυτίζονται πάντοτε.
Αντιθέτως εκδηλώνονται συχνά συγκρούσεις συμφερόντων ανάμεσα στις παραπάνω ομάδες, με αρνητικές συνέπειες στη λειτουργία της επιχείρησης.

Η καθιέρωση κανόνων Εταιρικής Διακυβέρνησης επιδιώκει αυτό ακριβώς: Να περιορίσει τα σχετικά προβλήματα που προκύπτουν από αυτές τις συγκρούσεις συμφερόντων.

Τα εμπειρικά ευρήματα ενισχύουν την άποψη πως οι κανόνες Εταιρικής Διακυβέρνησης, εφ’ όσον εφαρμοσθούν σωστά, αυξάνουν την εταιρική αξία και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Η Εταιρική Διακυβέρνηση είναι μια ιστορική αναγκαιότητα, η οποία θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και την εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης στην Ελληνική Κεφαλαιαγορά.

Και ερχόμαστε στην Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη:

Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη είναι -θα έλεγα- προέκταση της Εταιρικής Διακυβέρνησης, η οποία αποδεδειγμένα μπορεί να ωφελήσει τις επιχειρήσεις αυξάνοντας την εταιρική αξία, καθώς βελτιώνει το κοινωνικό τους πρόσωπο και αυξάνει έτσι την ανταγωνιστικότητά τους.

Στο Χρηματιστήριο Αθηνών, όπως και σχεδόν σε όλα τα χρηματιστήρια του κόσμου, υπάρχουν εισηγμένες εταιρείες οι οποίες πέρα από τις υποχρεώσεις τους που ορίζονται από τους νόμους και τους κανονισμούς της κεφαλαιαγοράς, εφαρμόζουν σε καθαρά εθελοντική βάση την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη.

Οι εταιρείες αυτές αποδεικνύουν έμπρακτα ότι σέβονται όχι μόνο τους μετόχους τους, αλλά και το κοινωνικό σύνολο.
Πρωτοβουλίες εταιρειών οι οποίες έχουν να κάνουν με κοινωνική προσφορά σε ζητήματα όπως:
-προστασία του περιβάλλοντος,
-στήριξη της παιδείας και του αθλητισμού,
-πολιτιστική αναβάθμιση της χώρας μας,
-συμμετοχή σε προγράμματα αιμοδοσίας,
-στήριξη της δημόσιας υγείας,
-κοινωνική αλληλεγγύη και φιλανθρωπία.
Δεν είναι δυνατόν να μας αφήνουν αδιάφορους, όσο και αν ο σκληρός κόσμος της οικονομίας και των κεφαλαιαγορών δεν είναι και πολύ «φιλικός» με αυτές τις, ξεχασμένες στις μέρες μας, έννοιες.

Όταν ομιλούμε για ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, δεν μπορούμε να αγνοούμε ούτε την παγκοσμιοποίηση, ούτε τα οικονομικά και κοινωνικά πρότυπα των άλλων ανεπτυγμένων ή υπό ανάπτυξη χωρών της Ευρώπης.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πρωτοστατήσει στην υπογραφή όλων των διεθνών συμβάσεων στο πλαίσιο του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, των βασικών αρχών για τα δικαιώματα στην εργασία, τη Συνθήκη του Ρίο, για την προστασία του περιβάλλοντος, τη Συμφωνία του Κιότο κλπ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της Πράσινης Βίβλου για την προώθηση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, άνοιξε τον διάλογο στην Ευρώπη το 2001 και το 2002, για τη σημασία της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, αναζητώντας τρόπους βέλτιστης εφαρμογής της με διαφάνεια και συνέπεια από τις σύγχρονες επιχειρήσεις

Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη είναι τρόπος σκέψης και πράξης. Τα βήματα για επιτυχή Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη σε συνεργασία με τις διάφορες κοινότητες που μας απασχολούν είναι τα εξής:

1. Πρέπει να υπάρχει κατανόηση των πραγματικών αναγκών και προβλημάτων της κάθε κοινότητας.
2. Συμμετοχή των εργαζομένων της επιχείρησης στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων.
3. Να υπάρχει συνδυασμός δραστηριοτήτων και
4. Να υπάρχει μακροχρόνια σχέση με την κοινότητα και διαρκής δέσμευση.

Ο ορισμός της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης μέσα από την επιχειρηματική λειτουργία είναι:
Υπεύθυνη κοινωνική συμπεριφορά της επιχείρησης στο περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται, αρμονική σχέση με τις ομάδες κοινού που επηρεάζει, συνειδητή ουσιαστική ολοκληρωμένη διαρκής δέσμευση της επιχείρησης έναντι της κοινωνίας και ανταπόδοση της εμπιστοσύνης της.

Κατά συνέπεια η σύγχρονη επιχειρηματική διαχείριση οφείλει να προσαρμόζεται σε μια διαρκώς μεταβαλλόμενη κοινωνία, στην οποία οι ανάγκες και οι προσδοκίες του κοινού πρέπει να λαμβάνονται υπόψην και να εκπληρώνονται.

Τι προσφέρει όμως η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη στις ίδιες τις εταιρείες; Προσφέρει βελτίωση της φήμης και ηπιότερη αντιμετώπιση σε μια κρίση. Έτσι σταδιακά δημιουργούνται ικανοποιημένοι καταναλωτές, ικανοποιημένοι εργαζόμενοι, ικανοποιημένες τοπικές κοινότητες και κατά συνέπεια ικανοποιημένοι μέτοχοι.

Με αυτόν τον τρόπο αυξάνεται η ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης, σε σχέση με άλλες επιχειρήσεις που δεν εφαρμόζουν ανάλογα προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης

Συμπερασματικά μπορούμε να διατυπώσουμε την άποψη ότι η Εταιρική Διακυβέρνηση και η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, αποδεδειγμένα αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα αλλά και την εταιρική αξία των επιχειρήσεων, εφ’ όσον εφαρμοσθούν με βάση συγκεκριμένους κανόνες διαφάνειας και με σεβασμό στον άνθρωπο, την κοινωνία και τους μετόχους.

Ο Σύνδεσμος Επενδυτών & Διαδικτύου (ΣΕΔ), του οποίου έχω την τιμή να είμαι πρόεδρος, έχει αναγνωρισθεί με νόμο από τη Βουλή των Ελλήνων σαν εκπρόσωπος των ιδιωτών επενδυτών στη χώρα μας και συμμετέχει, μαζί με άλλους 5 φορείς, στη Συμβουλευτική Επιτροπή της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Ο ΣΕΔ από τις αρχές του 2004, εφαρμόζει στην Ελληνική Κεφαλαιαγορά τον Μετοχικό Ακτιβισμό, ένα θεσμό που εφαρμόζεται σε όλες τις αναπτυγμένες αγορές του κόσμου και συνίσταται στην ενεργό συμμετοχή των επενδυτών-μετόχων στα δρώμενα των επιχειρήσεων.
Η χρηστή εφαρμογή της Εταιρικής Διακυβέρνησης, η διαφάνεια, η πλήρης έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση και τελικά ο σεβασμός των μετόχων μειοψηφίας και των επενδυτών από τους μεγαλομετόχους και τα διοικητικά στελέχη των εταιρειών, καθώς επίσης η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, η προστασία του περιβάλλοντος και τέλος, η βελτίωση του επιπέδου Επενδυτικής Παιδείας και η απόκτηση Επενδυτικής Συνείδησης εκ μέρους των Ελλήνων επενδυτών, είναι μερικοί από τους κυριότερους στόχους του Μετοχικού Ακτιβισμού, που σκοπό έχουν να καταστήσουν το Χρηματιστήριο σύγχρονο και αξιόπιστο μοχλό ανάπτυξης της Ελληνικής Οικονομίας.

Οι ευκαιρίες επένδυσης στη χώρα μας, μετά και την πρόσφατη οικονομική κρίση είναι πολλές. Οι αποτιμήσεις των εταιρειών στο ταμπλό του χρηματιστηρίου είναι σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα και σίγουρα πολλές από αυτές αποτελούν ευκαιρίες που ίσως να μην τις ξαναδούμε στο μέλλον.

Οι επενδυτές, προκειμένου να επιλέξουν τις ευκαιρίες, οι οποίες παρουσιάζονται μετά από κάθε οικονομική κρίση, αλλά και για να μειώσουν τους κινδύνους που ενδεχομένως προκύπτουν σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς που ζούμε, οφείλουν παράλληλα με τον έλεγχο των οικονομικών στοιχείων της κάθε επιχείρησης, να ελέγχουν διεξοδικά το επίπεδο Εταιρικής Διακυβέρνησης και τις δραστηριότητες Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, που εφαρμόζει η επιχείρηση αυτή, προκειμένου να κάνουν τη σωστή επιλογή για την επένδυση τους.

Σας ευχαριστώ