Η διαφάνεια των εισηγμένων εταιρειών πρέπει να είναι το πρώτο μας μέλημα, αν θέλουμε πραγματικά να αναβαθμίσουμε την Ελληνική Κεφαλαιαγορά.
Τα τελευταία 5 χρόνια έγινε από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ένα ικανοποιητικό έργο στον τομέα του ελέγχου των χρηματιστηριακών συναλλαγών και στην εξάλειψη του παράνομου «αέρα», ενώ καθιερώθηκαν κανόνες δανεισμού, το λεγόμενο «Margin».
Δεν μπορούμε όμως να πούμε ότι έγινε το ίδιο και για την Εταιρική Διακυβέρνηση και τη διαφάνεια των εισηγμένων εταιρειών.
Σε αυτόν τον τομέα έγιναν βήματα πίσω, από το 2004 μέχρι σήμερα.
Οι διοικήσεις των εισηγμένων εταιρειών στη συντριπτική τους πλειοψηφία και με την ανοχή των εποπτικών αρχών, κάνουν ότι μπορούν για να απαξιώσουν την Εταιρική Διακυβέρνηση, τη διαφάνεια και την ενημέρωση των επενδυτών και των μετόχων τους.
Κορυφαία περίπτωση απαξίωσης της Εταιρικής Διακυβέρνησης είναι τα «ανεξάρτητα μέλη» στα Δ.Σ. των εισηγμένων εταιρειών.
Στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι εισηγμένες έχουν "τύποις" ανεξάρτητα
μέλη, τα οποία έχουν ελάχιστη έως καθόλου σχέση με τις εταιρείες.
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, αρκείται στο να ελέγχει μόνο αν έχουν συγγενική ή επαγγελματική σχέση με τους μεγαλομετόχους.
Αν θέλουμε λοιπόν πραγματικά να αναβαθμίσουμε τον θεσμό του Χ.Α. πρέπει να αρχίσουμε από τα ανεξάρτητα μέλη στα Δ.Σ. των εισηγμένων.
Οι προτάσεις μου για την αναβάθμιση της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς είναι οι εξής:
1. Εταιρική Διακυβέρνηση-Διαφάνεια
α. Αναβάθμιση του ρόλου των ανεξαρτήτων μελών, τα οποία με τροποποίηση του σχετικού νόμου, να εκπροσωπούν στο Δ.Σ. της εταιρείας τους μετόχους μειοψηφίας.
β. Τα ανεξάρτητα μέλη να υποβάλλουν υποχρεωτικά έκθεση σε κάθε τακτική Γεν. Συνέλευση και τουλάχιστον ένας εκπρόσωπος τους να παρίσταται στις Γεν. Συνελεύσεις και, αν χρειάζεται, να απαντά σε ερωτήσεις των μετόχων
γ. Αν κάποιος μέτοχος ή ομάδα μετόχων διαθέτουν το 5% των μετοχών μιας εταιρείας, να δικαιούται να εκλέγει ένα μέλος στο Δ.Σ. της εταιρείας αυτής, σαν ανεξάρτητο μέλος.
2. Εσωτερικός έλεγχος-Ορκωτοί ελεγκτές
Οι ιδιώτες επενδυτές πιστεύουν ότι σε μεγάλη έκταση "μαγειρεύονται" τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών και είναι ανάγκη να υπάρξουν γενναία μέτρα για αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.
Προτείνω να οι ορκωτοί ελεγκτές και ο εσωτερικός έλεγχος να ορίζονται από την Ε.Κ. και όχι από τον μεγαλομέτοχο. Να αλλάζουν σε τακτά χρονικά διαστήματα, για να μην υπάρχουν ενδεχόμενες διαπλοκές και οι αμοιβές τους να ορίζονται από συγκεκριμένο πίνακα βάση κεφαλαιοποίησης της κάθε εταιρείας, ώστε να μην αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
3. Δείκτης Εταιρικής Διακυβέρνησης των εισηγμένων εταιρειών.
Πρέπει οπωσδήποτε να δημιουργηθεί αυτός ο δείκτης, στον οποίο να φαίνεται κατά πόσον η κάθε εταιρεία συμμορφώνεται με τους κανόνες Ε.Δ., αλλά και κατά πόσον σέβεται τους μετόχους της και εφαρμόζει όλες τις σύγχρονες πρακτικές της Ε.Δ., ακόμα και αυτές που δεν είναι υποχρεωτικές.
4. Επιτροπή Εταιρικής Διακυβέρνησης
Στις αναπτυγμένες αγορές λειτουργεί η συγκεκριμένη Επιτροπή, η οποία έχει σαν σκοπό τον έλεγχο της Ε.Δ. των εισηγμένων, την κατάρτιση του σχετικού δείκτη, την προτροπή προς τα θεσμικά χαρτοφυλάκια για να συμμετέχουν σε διαδικασίες Μετοχικού Ακτιβισμού, αλλά και την επιμόρφωση των μεγαλομετόχων για να καταλάβουν ότι η Ε.Δ. αποβαίνει πρωτίστως προς όφελος των ίδιων των εταιρειών!!!
5. Αλλαγή του Θεσμικού Πλαισίου των Θεσμικών Χαρτοφυλακίων
Στις αναπτυγμένες αγορές τα Θεσμικά Χαρτοφυλάκια, ακόμη και τα ταμεία συμμετέχουν σε δραστηριότητες Μετοχικού Ακτιβισμού και με τον τρόπο αυτό συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στην «αυτορρύθμιση» της αγοράς.
Στην Ελλάδα σχεδόν όλα τα Θεσμικά Χαρτοφυλάκια εξαρτώνται είτε από τις τράπεζες είτε από το ίδιο το κράτος, με αποτέλεσμα να μην έχουν δική τους ανεξάρτητη φωνή.
Είναι απαραίτητο λοιπόν να υπάρξει αλλαγή του Θεσμικού Πλαισίου, εις τρόπον ώστε τα Θεσμικά Χαρτοφυλάκια και τα ταμεία να γίνουν απόλυτα ανεξάρτητα και να εκφράζουν τη δική τους ανεξάρτητη άποψη για τις εισηγμένες εταιρείες και να μπορούν να παρεμβαίνουν στις Γεν. Συνελεύσεις, ακόμα και να απαιτούν εκπρόσωπο τους στα Δ.Σ. των εταιρειών.
6. Γεν. Συνελεύσεις
Η άμεση κατάργηση του αναχρονιστικού μέτρου της "δέσμευσης μετοχών" 5 ημέρες πριν από τη Γεν. Συνέλευση μιας εταιρείας είναι μια από τις πρώτες ενέργειες που πρέπει να γίνουν και απορώ γιατί δεν έγινε στην πρόσφατη αναθεώρηση του νόμου 2190/1920.
Όσοι είναι μέτοχοι της εταιρείας την προηγούμενη της Γ.Σ., πρέπει να έχουν δικαίωμα συμμετοχής, μόνο με την αστυνομική τους ταυτότητα και (ίσως) τον αριθμό ΣΑΤ
Επίσης είναι απαραίτητη η καθιέρωση της "Ιντερνετικής ψήφου ", της ψήφου από απόσταση, για τη διευκόλυνση συμμετοχής όλων των μετόχων στις Γεν।Συνελεύσεις και της αθροιστικής ψήφου των εταιρειών, καθώς και της "αθροιστικής ψήφου", ώστε να μπορούν οι μέτοχοι μειοψηφίας να εκλέγουν εκπρόσωπο στο Δ।Σ। της εταιρείας, εφ' όσον βεβαίως συγκεντρώνουν ένα ελάχιστο ποσοστό της εταιρείας.
7. Δημόσιες προτάσεις
Σύμφωνα με τον νόμο 3461/2006 που μπορείτε να δείτε εδώ:
http://www.sed.gr/cgi-bin/ikonboard/ikonboard.cgi?act=ST;f=10;t=556
Στο άρθρο 27 και στις παραγράφους 5,6 και 7 περιγράφεται κυριολεκτικά
ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ !!! στην περίπτωση "Υποχρεωτικής Δ.Π."
Απορώ πως αυτός ο νόμος πέρασε από τη Βουλή
Σύμφωνα με το άρθρο 17 του Συντάγματος, «κανένας πολίτης δεν μπορεί να στερηθεί χωρίς τη θέληση του την προσωπική του περιουσία, εκτός αν πρόκειται για λόγους Δημοσίου Συμφέροντος»
Προτείνω την κατάργηση του μέτρου της "Υποχρεωτικής δημόσιας πρότασης"
Να παραμείνει μόνο η "Προαιρετική δημόσια πρόταση"
Δηλαδή να μπορεί ο μέτοχος να κρατά τις μετοχές του, έστω και αν η μετοχή βγει από το ταμπλό.
8. Δικαιώματα προαίρεσης (Stock Options)
Το τελευταίο διάστημα, είναι αλήθεια, έχουν ελαχιστοποιηθεί τα φαινόμενα κατάχρησης του θεσμού από εισηγμένες εταιρείες.
Αυτό όμως δεν αρκεί, γιατί το φαινόμενο αυτό μπορεί να επαναληφθεί στο μέλλον.
Είναι αναγκαίο λοιπόν να ληφθούν μέτρα ώστε να μην επαναληφθούν τα φαινόμενα του παρελθόντος.
Ο ΣΕΔ με Ανοιχτή Επιστολή στις 18-2-2008, έχει προτείνει συγκεκριμένα μέτρα, τα οποία πιστεύω ότι μπορούν να λύσουν το πρόβλημα της ενδεχόμενης κατάχρησης του θεσμού των Stock Options:
http://www.sed.gr/cgi-bin/ikonboard/ikonboard.cgi?act=ST;f=24;t=1
9. Καταγγελίες επενδυτών
Ο ΣΕΔ δέχεται πολλές καταγγελίες επενδυτών και επιθυμεί τη συνεργασία με την Ε.Κ.σε αυτόν τον τομέα. Είναι ανάγκη να λειτουργεί μια υπηρεσία στην οποία να μπορεί ο κάθε ιδιώτης επενδυτής να αποταθεί, όταν πιστεύει ότι θίγονται τα συμφέροντα του.
Επίσης είναι σύνηθες το φαινόμενο, να απευθύνουν οι επενδυτές ερωτήματα προς εισηγμένες εταιρείες και να μη λαμβάνουν καμιά απάντηση.
Οι εισηγμένες εταιρείες πρέπει να υποχρεωθούν να απαντούν σε εύλογο χρονικό διάστημα στα ερωτήματα των επενδυτών-μετόχων τους και να σταματήσει αυτή η απαράδεκτη κατάσταση, να απαξιούν να απαντήσουν στις ερωτήσεις.
